Zeytinlikleri madencilik faaliyetlerine açan yönetmelikteki değişikliğin iptal edilmesini isteyen sivil toplum kuruluşları yaptıkları açıklamada, "Zeytinliklerin koşulsuz korunmasını talep ediyoruz" ifadelerine yer verildi.
Aralarında zeytin ve zeytinyağı üreticileri, sivil toplum kuruluşları ve yurttaş örgütlenmelerinin bulunduğu kurumlar, ortak yayımladıkları açıklamada, zeytinlikleri elektrik üretimi için madenciliğe açan yönetmelik değişikliği hakkında verilen yürütmenin durdurulması kararının kaldırılmasına tepki gösterdi.
Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
"83 yıldır yasalarla korunan Anadolu’nun zeytinlikleri, birçok kez madencilik faaliyetlerine, imara, enerji projelerine açılmak istendi. Ancak zeytin üreticileri, yaşam savunucuları, sivil toplum örgütleri ve sendikaların mücadelesi sonucu zeytin ağaçları bugüne kadar korunabildi. 1 Mart 2022’de ise ülkenin ‘‘elektrik ihtiyacı’’ öne sürülerek zeytinlikler kanunlara ve uluslararası sözleşmelere uygun olmayan bir yönetmelik değişikliğiyle madenciliğe açıldı.
'Mücadele Sonucu Zeytin Ağaçları Bugüne Kadar Korunabildi'
Yönetmelik değişikliği ülkenin hemen hemen tüm bölgelerinden yurttaş oluşumları, zeytinliklerin bulunduğu bölgelerde yaşayan yöre halkı, sivil toplum örgütleri, zeytin ve zeytinyağı üretici birlikleri ve hukukçuların tepkisine neden oldu. Söz konusu Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’e karşı birçok kurumun açtığı çok sayıda davada, "Zeytinlik alanların maden faaliyetlerinde kullanılması hukuka aykırı" denilerek yürütmenin durdurulması kararları verildi.
'Yönetmelik Değişikliği Hala Hukuka Aykırı'
Ancak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’ndan gelen itiraz üzerine davalar bir üst mahkemeye taşındı ve Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Danıştay 8. Daire ile 10. Dairesinin müşterek bir karar vermesi gerektiğini belirterek bazı davalarda yürütmeyi durdurma kararını kaldırdı.
Fakat Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun usul yönünden verdiği bu karar davanın esasına ilişkin değil. O yüzden yönetmelik değişikliği hala açıkça hukuka aykırı. Danıştay 10. Daire ile birlikte oluşturulacak ortak heyetin de bu gerçeğe istinaden yönetmelik değişikliğine yönelik yürütmeyi durdurma kararı vermesini ve bu yönetmelik değişikliğinin en kısa zamanda esastan iptal edilmesini talep ediyoruz.
'Ülke Ekonomisine Katkı Sağlaması Engelleniyor'
Türkiye zeytin üretiminde dünyada 5., zeytin ihracatında ise 4. sırada yer alıyor. ‘‘Elektrik ihtiyacı’’ gerekçesiyle ülkemizin dış ticaret dengesinin sağlanmasında zeytin ihracatının payı görmezden gelinerek zeytinle ülke ekonomisine daha fazla katkı sağlanması engelleniyor.
'Zeytinliklere Yönelik Tehdidin Tekrarlanmasından Tedirginiz'
Unutulmamalı ki, soframızdan eksik etmediğimiz zeytinimiz, bin bir çeşit börtü böceğin yaşam alanı olmasının yanında yerel toplulukların da geçim kaynağı. Değil tek bir zeytin tanesini kaybetmek, bu toprakların binlerce yıllık zeytin üretimini daha da artırmamız gerekiyor.
İklim krizi ve gıda krizi göz önünde bulundurularak, Türkiye için hayati önemdeki zeytinliklerinden, enerji üretimi gerekçe gösterilerek vazgeçilme girişiminin hukuka ve bilime uygun olmadığını bir kez daha ifade ediyor, zeytinliklerin koşulsuz korunması talep ediyoruz.”
İmzacıların bazıları ise şöyle:
Ayvalık Tabiat Platformu Ayvalık Zeytin ve Zeytinyağı Üreticileri Derneği Bursa Artvin Sanat Kültür ve Sosyal Dayanışma Derneği Edremit Çevre Platformu (EDÇEP) Edremit Çevre Derneği Edremit Körfezi Zeytin ve Zeytinyağı Üreticileri Dernekler Federasyonu Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Kazdağları Kardeşliği TEMA Vakfı Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi /Haber Merkezi