PEYGAMBERLER TARİHİ

Bu değişiklikler bugüne kadar süren bir karmaşaya sebep oldu. Günümüzde hala Zerdüşti festivalleri ya yılda 2 kez kutlanır ya da aradaki 6 gün bağlanır.

Tapınmada resim kullanımı yasaklandı.

Ateş Tapınakları geliştirildi.

Diğer dinlere gösterilen tolerans bitti.

Avesta alfabesi geliştirildi.

Ayinler arttırıldı.

Yeni yazıtlar yazıldı.

Takvimde yeni değişiklikler yapıldı, bu daha da fazla karmaşaya sebep oldu.

Hristiyan ve Yahudiler’e karşı zulümler başladı.

Sasami döneminin sonlarına doğru totaliter Zerdüşti kilisesi inanılmaz derecede zenginleşmişti.

Bunun dinin üzerinde hem pozitif hem de negatif etkileri oldu. Güçlü kilise Zerdüştlüğü Pers topraklarında dominant yaptı ve diğer dinlerin etkilerinden korudu. Fakat aynı zamanda Zerdüştlüğü daha törensel ve baskıcı yaptı. Kilisenin sıradan Perslilerden din için istediği zaman ve para arttı.

400 yılın üstünde Pers toprakları üstünde hüküm süren Sasaniler 7. yy.’da İslami Arapların işgalleriyle yıkıldı. Bu işgalin etkisi Büyük İskender’inkinden de kötü oldu. Pek çok dini kitap yakıldı ve dini miraslar sonsuza dek kayboldu. İslami işgalciler Zerdüştileri dhimmi sınıfına koydular. Hristiyan ve Yahudiler gibi kendi dinlerini koruyup yaşamakta serbesttiler fakat Müslümanların tabi tutulmadığı vergilere tutuluyorlardı. Zerdüştleri aşağılayan ve İslam’a dönmeleri amacıyla uygulanan pek çok yasa ve kural vardı. Zamanla pek çok İranlı dinlerini değiştirdiler ve Zerdüştiler İran’da bir azınlık olarak kaldılar.

Zerdüştiler Türklerin istilasıyla bir kez daha zor zamanlar geçirdiler. Moğolların istilası daha da yıkıcı oldu, pek çok dini yazıt yok edildi. Bu sefer İslami yazıtlar da yakıldı. Bir süre sonra Moğol lideri Gazan Kaan’ın Müslüman olmasıyla beraber (ismini Mahmud Gazan yapmıştır) Zerdüştlük zulümler altında daha da ufalmıştır.

10. yy.’da bir grup Persli dinlerini serbestçe yaşayabilmek için İran’ı mülteciler olarak terk etmişlerdir. Gujarat kıyılarına kadar gitmişler ve orda yaşama izinleri verilmiştir. Böylece Hint Persli topluluğu kurulmuştur. Gelecek yüzyıllarda Zerdüştlük İran’da ve Hindistan’da ufak gruplar içinde sağ kalmayı başardı. Fakat 19. yy.’da Hristiyan misyonerlerin kesintisiz dogmatik saldırıları Zerdüştlüğü reforma zorlamıştır. Yeni reformlar dinin kaybolmasını engellemiş, Zerdüştilerin 3 temel öğesi (iyi düşünceler, iyi sözler, iyi eylemler) insanlar tarafından hoş karşılanmıştır. Zerdüştilerin eli açıklığı, topluma olan katkıları ve Zerdüşti iş adamlarının dürüstlüğü Zerdüştlüğe duyulan saygının artmasını sağlamıştır.

Yıllar boyu Zerdüştlük küçülse de inananlarının kötülüğe karşı gelmekteki istikrarı hiç bitmemiş, bu sayede de bu din 3000 yıl boyunca hayatta kalabilmiştir.

İnanışlar ve Yaşam

Tanrı ve Ölümsüzler

Ahura Mazda Amesha Spenta’ları (Kutsal Ölümsüzler) yaratmıştır. Her Amesha Spenta yaradılışın temel esaslarını temsil etmektedir:

Vohu Manah – İyi bilinç ve iyi amaç (Bu ölümsüz aynı zamanda Zerdüşt’ü nehirde yıkanırken karşısına çıkan ve Ahura Mazda’ya götüren ölümsüzdür.)

Asha Vahishta – Doğru ve dürüstlük

Spenta Ameraiti – Kutsal bağlılık, huzur ve sevgi dolu nezaket

Khashathra Vairya – Güç ve adaletli yönetim

Hauravatat – Bütünlük ve sağlık

Ameretat – Uzun yaşam ve ölümsüzlük

Amasha Spenta’lar da Yazata adı verilen kendilerinden daha güçsüz varlıklardan yardım almaktadır.

Dualizm

Zerdüştlükte iyilik ve kötülük arasında kozmik ve manevi olarak iki ikilik vardır.

Kozmik İkilik

Kozmik ikilik iyilik (Ahura Mazda) ve kötülük (Angra Mainyu) arasındaki evrensel savaştan kaynaklanmaktadır. Burada önemli olan Angra Mainyu’nun Tanrı’nın karşıtı olmadığını, Tanrı’nın yaratıcı gücüne karşı olan bir güç olduğunu anlamaktır. Bu yaratıcı enerjiye Spenta Maiyu denir. Tanrı saf bir dünya yaratmıştır ve Angra Mainyu sürekli saldırılarıyla bu dünyanın saflığını kirletmektedir. Yaşlanmak, açlık, hastalıklar ve doğal afetler bu gücün saldırılarının sonuçlarıdır. Kozmik ikilikte iyilik ve kötülük, gündüz ve gece, yaşam ve ölüm vardır. Bir kişi bu kavramlardan birini öbürü olmadan anlayamaz.